بررسی کشت بساک برخی از ارقام توت فرنگی (fragaria × ananassa)

چکیده توت فرنگی (fragaria ananassa duch)، یکی از گیاهان مهم اقتصادی در میان میوه های دانه ریز است که بازار پسندی بالایی دارد. امروزه تولید گیاهان هاپلوئید با استفاده از روش های بیوتکنولوژی، روشی سریع و کارآمد برای تولید لاین های خالص مورد توجه می باشد و در این میان، آندروژنز به دلیل بالا بودن تعداد زیاد میکروسپورها در یک پرچم، موثرترین روش می باشد. نتایج بدست آمده از این تحقیق بر روی کشت بساک توت فرنگی نشان داد که اختلاف در میزان پاسخ-دهی و درصد رویان زایی نسبت به کل بساک های کشت شده در محیط کشت مایع در مراحل مختلف نموی میکروسپور رقم پاروس، نمی تواند ناشی از مراحل مختلف نموی میکروسپور باشد، بلکه ناشی از سایر فاکتورها است. بررسی روش استریل کردن محیط کشت و uv بر روی کشت بساک رقم سلوا نشان داد که uv اثری به شدت محرک بر واکنش iaa با گلوکز در شرایط محیط کشت h1 داشته است. همچنین بررسی اثرات پیش تیمارهای سرمایی، سرما - مانیتول، گرما و گرما - مانیتول بر روی کشت بساک 4 رقم کاماروزا، سلوا، پاروس و پاجارو نشان داد که اثر متقابل شدیدی بین پیش تیمارهای انجام شده و ارقام مورد مطالعه برای صفت های مورد بررسی وجود دارد و همچنین با شدیدتر شدن پیش تیمارها میزان پاسخ دهی برای این صفت ها کاهش یافته است. نتایج آزمایش بررسی 4 نوع پیش تیمار ذکر شده و شاهد بر روی کشت بساک رقم پاروس نشان داد که برای افزایش درصد پاسخ دهی یک تنش ملایم سرمایی لازم است و تیمار بدون پیش تیمار (شاهد) از نظر تولید رویان زایی موفق تر بوده است. همچنین اثر پیش تیمارهای کلسیمی بر کشت بساک رقم پاروس نشان داد که صرف نظر از تولید رویان یا کالوس، پیش تیمارهای کلسیمی باعث افزایش میزان پاسخ دهی می گردند. نتایج آزمایش بررسی اثرات 5 نوع محیط کشت h1، gd (با دو ترکیب هورمونی) و nn (با دو ترکیب هورمونی) بر روی کشت بساک 4 رقم ذکر شده نشان داد که بین 5 نوع محیط کشت و ارقام توت فرنگی مورد مطالعه اثر متقابل شدیدی وجود دارد. بطور کلی دیده شد که رقم پاروس بهترین پاسخ دهی را نسبت به سایر ارقام مورد مطالعه داشت و گیاه تتراهاپلوئید بدست آمده از این رقم بوده است. کلمات کلیدی: توت فرنگی، کشت بساک، نرزایی، رقم، پاسخ دهی، رویان زایی، کالوس زایی